Huidkanker herken jij dat?

Symptomen van een melanoom

Een melanoom of huidkanker kan zich ontwikkelen op de “gave” huid, zonder bestaande pigmentvlekken, of op een bestaande moedervlek. Elke verschijning/verandering van een pigmentvlek bij een volwassene moet de alarmbel doen rinkelen. Zeker als de volgende symptomen van een melanoom worden waargenomen, die samengevat worden door de ABCDE-regel:

• Asymmetrie: een asymmetrische vorm, onregelmatig wat betreft grootte en/of dikte;
• Boorden: de contouren van de vlek zijn/worden onregelmatig, op een of verschillende plaatsen;
• Color – kleur: eerst vaak erg donker, daarna verschillende kleuren door elkaar (licht- of donkerbruin, rood, blauwig, zwart, …);
• Diameter: een diameter groter dan 5-6 mm;
• Evolutie: het letsel verandert van uitzicht, grootte, kleur, dikte. 

Symptomen van huidkanker die wat later kunnen optreden zijn:

• bloeding;
• jeuken;
• zweervorming met korstjes.

Laat je pigmentvlekken controleren

Niet alle melanomen zijn donker gekleurd. Soms kunnen kwaadaardig geworden pigmentcellen geen pigment meer vormen. Zulke melanomen worden “amelanotisch” genoemd. Omdat zij de gebruikelijke kenmerken van een melanoom missen, zien zij er bedrieglijk goedaardig uit.

Als een patiënt met één of meer van de genoemde symptomen bij een huisarts komt en die vermoedt dat er sprake is van een melanoom of van huidkanker, krijgt de patiënt een verwijzing naar de specialist, meestal een huidarts, soms een chirurg. 

Een melanoom is een vorm van huidkanker. In het begin ontwikkelt het zich in de melanocyten of pigmentcellen. Hier spreken we van huidkanker en melanoom, in het enkelvoud. Maar het is belangrijk om te weten dat er verschillende types bestaan. Bovendien vertonen zelfs gelijkaardige ziektebeelden specifieke kenmerken van persoon tot persoon.

Types melanomen

Melanoom betekent letterlijk: zwart gezwel. Dit soort kanker ontstaat uit de melanocyten of pigmentcellen. Normale melanocyten zijn verspreid over de hele huid. Zij komen ook wel in groepjes voor en vormen dan pigmentvlekken, zoals een moedervlek.

Er is sprake van huidkanker als op één plaats in de huid pigmentcellen zijn veranderd in kankercellen. De tumor die dan ontstaat doet zich voor als een pigmentvlek die vergroot of verdikt, van kleur verandert, etc.

Waar komen melanomen voor

In het begin kan een melanoom ontstaan uit een reeds bestaand moedervlekje of uit een aparte pigmentcel op een gezond stukje huid, zonder een reeds bestaande pigmentvlek. Een melanoom kan zich overal in de huid ontwikkelen. Bij vrouwen komen ze iets vaker voor op de benen, bij mannen op de romp. Ook op behaarde plaatsen, zoals de hoofdhuid, kunnen melanomen voorkomen.

Bij uitzondering ontstaat huidkanker in het slijmvlies van een bepaald orgaan. Slijmvlies is een dunne laag weefsel dat holle organen vanbinnen bekleedt. Dergelijke slijmvliesmelanomen kunnen voorkomen in de mond, de neus en keelholte, de vagina en de anus. Het melanoom komt ook wel voor in het slijmvlies van de oogleden en in het oog zelf. 

Uitzaaiingen van huidkanker

Net als bij veel andere soorten kanker bestaat bij huidkanker het risico op uitzaaiingen. Via de lymfe kunnen tumorcellen terechtkomen in de lymfeklieren in de hals, in de oksel of in de lies (in functie van de plaats van de tumor), en daar uitgroeien tot kliermetastasen.

Bij huidkanker kunnen tumorcellen tevens via het bloed uitzaaien naar andere plaatsen in het lichaam, bijvoorbeeld naar de longen, de lever, een andere plaats op de huid of de hersenen. Toch overwoekeren de metastasen van een melanoom altijd eerst de regionale lymfeklieren voor ze via de bloedbaan andere organen op afstand aantasten. 

OORZAKEN

Uv-stralingen Het aantal mensen met een melanoom is in de loop van de laatste decennia aanzienlijk gestegen. Dit houdt ongetwijfeld verband met het zonnen. Het is al langer bekend dat overmatige blootstelling aan ultraviolette straling (uv) in zonlicht of ultravioletlampen een van de belangrijkste

SYMPTOMEN

Symptomen van een melanoom Een melanoom of huidkanker kan zich ontwikkelen op de “gave” huid, zonder bestaande pigmentvlekken, of op een bestaande moedervlek. Elke verschijning/verandering van een pigmentvlek bij een volwassene moet de alarmbel doen rinkelen.

ONDERZOEKEN

Opsporing huidkanker Het is mogelijk om pigmentvlekken op de huid op te sporen om een eventuele melanoom te ontdekken. Deze onderzoeken naar huidkanker worden op dit moment niet systematisch aanbevolen voor alle mensen, maar kan zeer nuttig zijn bij mensen met een verhoogd risico.

BEHANDELINGEN

Behandelingen van melanomen (huidkanker) vereisen een nauwgezette coördinatie tussen verschillende medische en paramedische disciplines. Afhankelijk van de noden komen er immers chirurgie, radiotherapie, chemotherapie en immunotherapie bij kijken.

Meer lezen : klik hier voor de brochure stichting tegen kanker

Opsporing huidkanker

Het is mogelijk om pigmentvlekken op de huid op te sporen om een eventuele melanoom te ontdekken. Deze onderzoeken naar huidkanker worden op dit moment niet systematisch aanbevolen voor alle mensen, maar kan zeer nuttig zijn bij mensen met een verhoogd risico.

Om wie gaat het?

Men kan de opsporing uitvoeren bij mensen met een verhoogd risico op een melanoom of huidkanker, namelijk mensen:

• met een zeer lichte huid die makkelijk verbrandt;
• met talrijke pigmentvlekken (moedervlekken);
• die tijdens hun kinderjaren ernstige zonnesteken hebben gehad;
• met een lichte huid die, vooral in hun kindertijd, in een tropisch land hebben gewoond;
• met een of meer gevallen van melanomen in de familie.

Vraag je behandelende arts of dermatoloog om advies als je een risicopersoon bent.

Hoe verloopt de opsporing?

De opsporing bestaat uit een huidonderzoek a.d.h.v. een dermatoscoop (soort van groot vergrootglas waarmee men rechtstreeks contact maakt met de huid). Als men een verdacht letsel ontdekt, is een verwijdering (biopsie) noodzakelijk. Met de microscoop kan de specialist onderzoeken of het om een melanoom gaat of om gezond letsel.

Is het resultaat positief? Dan bestaat de behandeling uit een chirurgische ablatie. Meer informatie vind je terug op de website www.euromelanoma.org.

Diagnoseonderzoeken

Een vroegtijdige diagnose is cruciaal

In een vroege fase, m.a.w. alvorens de kankercellen de oorspronkelijke tumor hebben verlaten, biedt een chirurgische ingreep uitstekende kansen op genezing.

Voor huidkanker die echter vastgesteld wordt in een gemetastaseerd stadium is de prognose duidelijk minder positief. Daarom zijn preventie en vroegtijdige diagnose van het melanoom zo cruciaal.

Raadpleeg je arts als je een pigmentvlek met afwijkende vormen hebt. Als men een verdacht huidletsel ontdekt, zal men, net zoals bij de opsporing, je huid onderzoeken met een dermatoscoop.

Microscopisch onderzoek

Als de arts vermoedt dat het om een huidkanker gaat, is een microscopisch onderzoek fundamenteel. Daarom moet de verdachte zone onder lokale verdoving worden verwijderd. Die interventie noemt men de diagnostische excisie. Een andere specialist, een anatomopatholoog, zal het verdachte weefselmonster vervolgens onderzoeken onder de microscoop.

Als het gaat om een melanoom zal de anatomopatholoog voornamelijk zijn dikte bepalen, in tienden van millimeters (index van Breslow), en zijn graad van agressiviteit (mitotische index). Soms moet je één of twee weken wachten om het resultaat van deze onderzoeken te kennen.